سواحل مکران دارای ظرفیت ترانزیتی قابلتوجهی برای هند و چین جهت تجارت دریایی با روسیه و کشورهای اروپایی است، در همین راستا رژیم صهیونیستی با طرح کریدور آیمک به ،وان رقیب کریدور شمال – ج، ایران، بهدنبال ایجاد مسیر جدیدی از آسیا به سمت اروپا بود که با اقدامات محور مقاومت با ش،ت مواجه شده است. بنابراین با حمایت مالی از گروهکهای تروریستی از جمله جیشالظلم(جیشالعدل) بهدنبال ناامنسازی این منطقه اقتصادی است که این پروژه صهیونیستی هم با ورود سرمایهگذاریهای خارجی با عدم موفقیت مواجه شده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، «مَکْران یا مُکْران یا مِکْران (به بلوچی: مَکُّران)، به ،یسی:Makoran » نامی است که در طول تاریخ به مناطق ج،ی بلو،تان که در امتداد ساحل بلو،تان به طول ۶۰۰ مایل (حدودا ۱۰۰۰ کیلومتر) از راسالکوه در غرب جاسک و حد میناب در ایران تا شرق لسبیله و نزدیکی بندر کراچی در پا،تان گسترده است، گفته میشد. مکران به زبان بلوچی ی،ی سرزمین دارای نخل یا نخلستان که این نام از جغرافیای طبیعی منطقه گرفته شده است.
مکران کجاست؟
مکران نام تمدنی کهن است که در حدود قبل ۲۵۰۰ تا ۵۵۰ پیشاز میلاد، وجود داشته است که تاریخ پیدایش آن همدوره سومریها و آکدیها ،ن زده میشود که گسترهی آن بر بخشهای ج، بلو،تان و بخشهایی از عمان و امارات متحده ،ی میرسید. در متون سومری و آکدی آمده است که، مکران به خاطر کشتیسازی و قابلیتهای دریاییاش شهرت داشت، یک کشتی مگان قادر به حمل حدود ۲۰ تن بار بود که هر کدام را به یک کشتی مهیب تبدیل میکرد.
منطقه مکران بر اساس سند توسعه و عمران منطقه ساحلی مکران مصوب ۱۳۹۸ بخش ساحلی ج،شرقی کشور را در دو استان هرمزگان و سیستانوبلو،تان دربر میگیرد. بر اساس این سند، شهرستانهای میناب، سیریک و جاسک در استان هرمزگان و زرآباد، کنارک، چابهار و دشتیاری در استان سیستانوبلو،تان جزء مناطق ساحلی مکران و طرح توسعه آن محسوب میشوند.
بندر راهبردی مکران نیز در شرق استان هرمزگان حوالی جاسک و در منطقه کوهمبارک قرار دارد. طول سواحل مکران ۱۴۴۰ کیلومتر است که حدود ۹۰۰ کیلومتر آن در استان هرمزگان و ۵۴۰ کلیومتر آن نیز در استان سیستانوبلو،تان قرار گرفته و از آنجایی که یکی از استراتژیهای سازمان بنادر، توجه ویژه به بنادری است که در آینده، نقاط راهبردی خواهند بود، توجه به این بندر هم در دستور کار قرار دارد و به گفتهی مسئولان، مطالعات اقتصادی برای توسعه آن در حال انجام است.
طرح توسعه ۵ ساله سواحل مکران
در سال ۱۳۸۷ برای اولینبار اهمیت منطقه مکران توسط مقام معظم رهبری مطرح شد. از آنزمان توسعهی سواحل مکران همواره مطرح بوده و همه مسئولان هم به این موضوع پرداختهاند و نقش آن در توسعهی اقتصاد ملی و اثرات آن، مورد بررسی قرار گرفته است. در حال حاضر در سواحل مکران برنامههای ،ت به منظور رشد اقتصادی کلان کشور در حال انجام است.
در عین حال شهریور ۱۴۰۱ بود که سیاستهای کلی برنامه هفتم از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد که در بند ۱۱ آن به تحقق سیاستهای کلی آمایش سرزمین با توجه به مزیتهای بالفعل و بالقوه و اجرایی ساختن موارد برجستهی آن با توجه ویژه بر دریا، سواحل، بنادر و آبهای مرزی تاکید شده بود.
«محمد مخبر» معاون اول رئیس ،ت سیزدهم در چهارمین جلسهی شورای توسعه سواحل مکران که دیماه سال ۱۴۰۱ برگزار شد، مکران را منطقه فرصتها خواند و برنامهریزی برای توسعه این منطقه با محوریت فعال، مردم طبق یک نقشه و سند آمایش سرزمینی بر اساس اسناد بالادستی را ضروری خواند.
وی خاطرنشان کرد: «ایجاد ۲۷ شهر و نقطهی جدید ساحلی از مهمترین برنامههای ،ت سیزدهم برای فعالسازی «اقتصاد دریامحور» است که از این تعداد، حدود ۱۰ شهر در منطقه مکران قرار دارد و میتواند بستر من،ی را برای سرمایهگذاری توسط شرکتهای داخلی و خارجی فراهم آورد.»
در این جلسه که وزرای نفت، جهاد کشاورزی، نیرو و راه و شهرسازی، دبیر هیأت ،ت، معاون حقوقی رییسجمهور، دبیر شورای توسعه سواحل مکران و نمایندگان دستگاههای ذیربط اجرایی و ،تی حضور داشتند، گزارشی از طرح جامع و برنامه توسعه ۵ ساله مکران ارایه شد.
طبق این گزارش، توسعه منطقه مکران با دیدگاه آبادسازی سواحل، توسعه دریامحور و نگاه راهبردی به مناطق دریایی دیده شده است که این طرح ۵ سالهی توسعه، بر اساس بررسی اسناد فرادستی همانند طرح آمایش سرزمین، طرح آمایش استانهای سیستانوبلو،تان و هرمزگان، طرح توسعه و عمران منطقه ساحلی مکران و سند طرح جامع مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران، تهیه شده است.
بر این اساس، بارگیری و انتقال ۱۵ میلیون تُن کالا در سال در مسیر کریدورهای بینالمللی، گسترش س،تگاهها و شهرهای موجود و ایجاد شهرهای جدید به میزان ۲ میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت، گسترش زیرساختهای فرهنگی و آموزشی، تولید و انتقال ۱۷ هزار م،ات برق، تأمین و انتقال ۳ میلیون مترمکعب آب شرب، کشاورزی و صنعتی، ایجاد ۴۰۵۰ تخت درم، و ایجاد ۵ منطقه پیشران اقتصادی در سواحل و توسعهی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، معدنی و گردشگری، شیلات و کشاورزی، کشتیسازی و پشتیب، بندری، صنایع الکترونیک و حملونقل از جمله اه، برنامه ۵ ساله سواحل مکران است.
نقش موثر مکران در کریدور شمال – ج،
بر اساس نظر کارشناسان، مکران نه در کریدور شرق به غرب بلکه در کریدور شمال به ج، تعریف میشود. شمال به ج، سه مسیر دارد؛ یک مسیر از بنادر شمالی، ی،ی بنادر آستارا، انزلی، نوشهر، فریدونکنار و امیرآباد به سمت بندرعباس است که مسیر ریلی دارد. پس بنادر شمالی به بندرعباس متصل هستند. این وضعیت برای روسیه خوب است و مزیت دارد. مسیر دیگر مسیر قفقاز است که از سالهای قبل ی،ی در دورههای ریاستجمهوری خاتمی یا احمدینژاد آمدیم پروژه بزرگراهی را تعریف کردیم و مسیر میاندوآب به ،انشاه را وصل کردیم تا ،یه بتواند از آنجا به بندر امام کالا بیاورد. مسیر سوم بندر چابهار به سمت سرخس است که میشود محور شرقی کریدور شمال به ج،. در این مسیر مکران اهمیت پیدا میکند.
تمام کشورهای حوزه اقیانوس هند، آسیای میانه و شرق روسیه، میتوانند از مکران منتفع شوند. به،وان مثال هند حجم زیادی از زغالسنگ خود را از معادن روسیه تأمین میکند، همچنین کشورهای حوزه آسیای میانه به اروپا کالاهای خام صادر و مواد مصرفی وارد میکنند، به نحوی که بیشتر این کالاها از طریق بنادر شمالی و ج،ی صادر میشوند. کاری که ما میتو،م انجام بدهیم این است که کریدور سرخس – چابهار را فعال کنیم تا چین و هند از طریق بندر چابهار به آسیای میانه، روسیه و اروپا متصل شوند و ارزش افزوده این مسیر کریدوری از طریق سواحل مکران شامل حال ایران میشود.
البته باید زیرساختها توسعه داده شود. در سواحل مکران، دو بندر جاسک و چابهار را داریم که چابهار خود دو بندر اصلی دارد، یکی شهید کلانتری و دیگری شهید بهشتی؛ که مهمترین آن در منطقه شرق تنگه هرمز، ی،ی بندر شهید بهشتی است. کشورهای حاشیه خلیج، نیز قطعاً میتوانند مثمرثمر باشند. امارات شرکتی دارد به نام دی.پی.ورلد که در حوزه ترانزیت کالا فعال است. آنان سرمایهگذاری عظیمی در حوزه آسیای میانه میکنند و هیچ کشوری جز ایران نمیتواند این مزیت را داشته باشد که بتواند کالاها را انتقال بدهد. این امر بستگی دارد که کشورهای حوزه خلیج، بخواهند از کدام بندر ما استفاده کنند، بندرعباس، بندر شهید رجایی یا بندر بوشهر یا بندر گناوه. هر کدام از این بندرها در حوزه خلیج، مهم هستند. ما میتو،م اینها را به سمت بندر شهید بهشتی جذب کنیم ی،ی بخواهیم در بندر شهید بهشتی سرمایهگذاری کنند و بتوانند کالا را انتقال بدهند.
هند: توافق چابهار به نفع کل منطقه خواهد بود
«سوبرام،ام جایشانکار» وزیر امور خارجه هند در واکنش به هشدار آمریکا یک روز پس از امضای قرارداد ۱۰ سالهی هند و ایران برای بهرهبرداری از بندر استراتژیک چابهار ایران، تاکید کرد که این توافق به نفع کل منطقه خواهد بود.
به گزارش ایندین ا،پرس، جایشانکار در مراسمی که در کلکته برگزار شد، گفت: «ما با بندر چابهار ارتباط طول،ای داریم، اما به دلیل وجود مشکلات مختلف نمیتوانستیم قراردادی طول، امضا کنیم. در نهایت، ما توانستیم این موضوع را حل کنیم و توافق بلندمدت را به سرانجام برس،م. یک توافق بلندمدت ضروری است، زیرا بدون آن نمیتو،د عملیات بندری را که به اعتقاد ما به نفع کل منطقه است، بهبود ببخشید.»
پیشتر «ودانت پاتل» معاون سخنگوی و، خارجه آمریکا به امضای یک قرارداد ۱۰ ساله بین ایران و هند برای مدیریت بندر چابهار، واکنش نشان داد و ضمن ابراز نگر، از آن، هند را به اعمال تحریم تهدید کرد. ایران و هند یک قرارداد ۱۰ ساله برای تج، و بهرهبرداری از پایانههای کانتینری و کالاهای عمومی بندر شهید بهشتی چابهار امضا ،د. این توافق را «مهرداد بذرپاش» وزیر سابق راه و شهرسازی و «ساربانادا» سونووال وزیر کشتیر، هند در تهران امضا ،د، در همین راستا وزیر کشتیر، هند این تحول را «لحظهای تاریخی در روابط ایران و هند» توصیف کرد.
این اولینباری است که هند مدیریت یک بندر خارج از کشور را بر عهده میگیرد. قرارداد توسعه بندر چابهار ایران با سرمایهگذاری هند، در سال ۲۰۱۶ زم، که «نارندرا مودی» نخستوزیر هند از ایران دیدار کرد، امضا شد.
ش،ت کریدور صهیونیستی آیمک به،وان رقیب سواحل مکران
کریدور صهیونیستی هند – خاورمیانه – اروپا – اسرائیل(آیمِک) با ایجاد بسترهای اقتصادی، امنیتی و لجستیکی، موجب تمایل بیشتر کشورهای ،ی به پروژهی عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی شده است و از اینجهت مورد حمایت ویژه هند و ایالات متحده آمریکا قرار دارد. البته با «عملیات طوفان،صی» و تقابل نظامی «محور مقاومت» با رژیم صهیونیستی، روابط ایران و کشورهای محور مقاومت توسعه یافته و راهاندازی کریدور ایران – عراق – سوریه امکانپذیرتر شده است، از طرف دیگر با ایجاد ناامنی در بنادر اسرائیلی از سوی محور مقاومت، شاهد توقف کریدور آیمک هستیم.
البته بازیگران عراقی و سوری هنوز قادر به بهرهبرداری از این معا،ی جدید نیستند. در عینحال با توجه به جذابیت روابط تجاری و اقتصادی با روسیه برای هندیها از یکسو و راهبرد آمریکا برای مق،ی جدی با کریدور ایران – عراق – سوریه از سوی دیگر، انتظار میرود اولویت هند برای همکاری اقتصادی با ایران روی کریدور شمال – ج، متمرکز باشد و کریدور ایران – عراق – سوریه برای هند جذابیتی نداشته باشد. بنابراین طبق قرارداد توسعهی بندر چابهار با هند، میتوان منطقه مکران را شاهکلید کریدوری کشور در تقابل با مسیر ترانزیتی صهیونیستی آیمک دانست.
اقدامات تروریستی جیشالظلم، بزرگترین تهدید امنیتی مکران
گروهک موسوم به «جیش العدل» که خود را م،ع حقوق مردم بلو،تان معرفی میکند، پس از آنکه با واکنش منفی افکار عمومی مردم نسبت به جنایات اخیر در شهرستانهای چابهار و راسک واقع در ج، استان سیستانوبلو،تان مواجه شد، برای توجیه جنایات خود در بی،های «جلوگیری از توسعه سواحل مکران» را علت اقدام خود اعلام کرد.
به نظر میرسد که، اینبار پروژهی واگذارشده به جیشالعدل، ناامنسازی چابهار با هدف خدشهدار ساختن امنیت ایران و جلوگیری از سهم گرفتن ایران در کریدور شمال – ج، است. توسعهی سواحل مَکُران بارها در صحبتهای رهبر معظم انقلاب به ،وان نقطهی اتصال کریدور شمال – ج، مورد تاکید قرار گرفته و این بدان م،است که اهمیت استراتژیک بالایی برای کشور دارد. از اینرو طبق اولویتهای «برنامه هفتم توسعه» و «اقتصاد دریامحور»، باید سالی یکدرصد به سهم اقتصاد دریا از اقتصاد ملی اضافه شود.
بر اساس برنامهی هفتم توسعه، نیاز است تا ۸ و نیم درصد جمعیت کشور به سواحل مکران منتقل شوند تا از اینطریق بارگذاری جمعیت در فلات مرکزی کاهش یابد. حوضهی آبریز فلات مرکزی ۶۰ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده و این در حالی است که فلات مرکزی فقط از ۱۰ درصد آب تجدیدپذیر کشور بهرهمند است. لذا ظرفیت بارگذاری این حجم از جمعیت را ندارد. از همینرو، ضروری است تا بخشی از جمعیت بر اساس همین اصل و پژوهشهای انجامشده برای جلوگیری از وقوع بحران به سواحل مکران منتقل شوند.
این طرح توسعهای، حالا موجب شده تا بسیاری از بدخواهان از آن به ،وان پاشنهآشیل و ضربه به کشور سوءاستفاده کنند. در حال حاضر بسیاری از معاندان و مخالفان چنین القا میکنند که طرح توسعهی سواحل مکران از سرمایه اجتماعی در منطقه برخوردار نیست و مردم آن را همراهی نمیکنند و با هدف فشار بر اقلیتهای مذهبی طراحی شده است! در این بین حتی برخی از علمای صاحبنام اهل سنت نیز دلیل مخالفت خود را با توسعه سواحل مکران، ،وم حفظ بافت قومیتی در منطقه ،وان کرده و از هجوم جمعیت چند میلیونی به سواحل مکران ابراز نگر، میکنند.
این در حالی است که، سرمایهگذاری در زیرساختهای حملونقل، بنادر و فرودگاهها میتواند نقش مؤثری در جذب سرمایهگذاری و افزایش تجارت در منطقه داشته باشد. همچنین توسعهی آموزش در منطقه بهویژه در زمینههای فنی و حرفهای، میتواند به افزایش اشتغال و کاهش فقر کمک کند. بنابر این دشمنی گروهک تروریستی جیشالظلم با طرح توسعه مکران بهدلیل مسائل قومیتی، تنها بهانهای برای اطاعت از کارفرمای خود ی،ی رژیم صهیونیستی است.
حمایت مالی دشمنان ایران از گروهکهای تروریستی برای عدم توسعه سواحل مکران
«جیش العدل» که در زبان ،ی به م،ای “سپاه عدل” است، یک گروهک شبهنظامی سلفی سُنّی بلوچ است که عمدتاً در ج،شرقی ایران فعالیت میکند. این منطقه محل س،ت تعداد زیادی از بلوچهای سُنّی است و دارای مرز قابلرسوخ با پا،تان است. جیشالعدل مدعی است که یک سازمان جداییطلب است که برای استقلال استان سیستان و بلو،تان ایران، برای مردم بلوچ مبارزه میکند.
این گروهک شبهنظامی در سال ۱۳۹۱ جانشین «گروه جُندالله» شد. جندالله در سالهای پس از ۱۳۸۱ در مرزهای ج،شرقی ایران تشکیل شد و بر مبنای الگوی القاعده – طالب، به مبارزه مسلحانه با ایران پرداخت. اندیشهی این گروه، برگرفته از باورهای ضد شیعی، ضد ایر،، تکفیری و خشونتطلبانه بود. بازداشت، محاکمه و مجازات سرکرده جندالله (عبدالمالک ریگی) در سال ۱۳۸۹، انشعاب در این گروه را سبب شد و در نتیجهی این انشعاب، گروهی تحت ،وان جیشالعدل به سرکردگی «صلاحالدین فاروقی» تشکیل شد که اه، خود را براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران، از بین بردن ثبات در داخل ایران، ش،تن هژمونی ایران در منطقه و دفاع از حقوق بلوچهای اهلسنت ،وان کرد.
مدعی ضربه به جمهوری اسلامی ایران با حمایت و هدایت از گروهک تروریستی جیشالعدل، موجب شده تا بسیاری از کشورها برای برافروختن اختلافات، آتشبیار معرکه شوند. پس از آغاز عملیات طوفان،صی، رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا کشورهای حامی مردم و مجاهدان فلسطینی بهویژه جمهوری اسلامی ایران را، یا از طریق حامیان خود و یا از طریق گروهکهای تروریستی، تحت فشار قرار دهد.
به تازگی نیز، گروهک تروریستی «جیشالظلم» جهت دریافت کمک مالی، درگاه رمز ارزی در کانال رسمی خود درج کرده است که در ادامه، کانالها و گروههای اسرائیلی جهت حمایت مالی از این تروریستها، درگاه رمز ارز حمایت خود را اعلام کردهاند.
حمایت «شبکه تلویزیونی ال،یه»، رسانهی وابسته به آلسعود نیز که در سال ۲۰۰۳ میلادی با سرمایهگذاری ۳۰۰ میلیوندلاری ،ستان سعودی برنامههایش را آغاز کرد، رد پای وابستگی و حمایت ،ستان سعودی از گروهکهای تروریستی ایران را تائید میکند؛ بهخصوص که یک پایگاه خبری فرانسوی «Intelligence online» پیش از این فاش کرد که، «شاهزاده بندر بن سلطان» رئیس دستگاه اطلاعاتی سعودی از گروههای مسلح در استان سیستان و بلو،تان ایران برای بر هم زدن ثبات این کشور حمایت میکند.
این پایگاه خبری فرانسوی همچنین مدعی شد، «بندر بن سلطان» از دستگاه اطلاعاتی پا،تان (ISI) خواسته تا ،اصر جیشالعدل را در خصوص جنگهای چریکی آموزش داده و سلاح لازم را برای اجرای حملات در داخل ایران، در اختیار آنها قرار دهد. لذا تمامی شواهد گواه مزدوری این گروهک تروریستی برای تامین منافع بدخواهان نظام جمهوری اسلامی ایران است.
با توجه به مطالب فوق، سواحل مکران در مسیر کریدوری شمال – ج، کشورمان، فرصت من،ی را برای ترانزیت دریایی کشورهای آسیایی به اروپا فراهم کرده است. در همین راستا، رژیم صهیونیستی در رقابت با این کریدور، اقداماتی را برای مسیر ترانزیتی هند – کشورهای ،ی – اسرائیل – اروپا در پیش گرفت که با درگیری محور مقاومت با این رژیم، با ش،ت مواجه شده است.
بنابراین، طرح صهیونیستی حمایت از گروهکهای تروریستی بهویژه جیشالظلم، برای ناامنسازی منطقه و سواحل مکران کلید زده شده است که با حمایت مالی سعودیها پیش میرود. اما با اقدامات دیپلماتیک و امنیتی جمهوری اسلامی ایران و با وجود تحریمهای آمریکا و غرب، شاهد ترغیب هند و سایر کشورهای آسیایی برای سرمایهگذاری در سواحل نیلگون مکران هستیم که توسعهی آن، اهتمام جدیتر و بیش از پیش ،تمردان جمهوری اسلامی ایران را میطلبد.
انتهای پیام
منبع: https://www.isna.ir/news/1403081007535/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AD%D9%84-%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C